Skip to main content

Zelden waren zoveel onderzoekers in de media te vinden als tijdens de coronacrisis. Er wordt gekeken naar de wetenschap voor begrip en perspectief. Maar toch worden wetenschappers niet altijd op een voetstuk gehesen. In tegendeel, wetenschappers die zich mengen in het publieke debat kunnen rekenen op bedreigingen en scheldpartijen. Daardoor zien meer en meer wetenschappers af van een publiek optreden uit angst voor negatieve gevolgen. Tijdens deze focusdag gaan we hier verder op in. De voertaal van dit evenement is Nederlands.

Programma

  • 9u-9u30: Onthaal en registratie
  • 9u30-10u30: Openingssessie
  • 10u45-12u: Break-out sessies - deel I
  • 12u-13u: Lunch
  • 13u-14u15: Break-out sessies - deel II
  • 14u25-15u30: Slotsessie

Openingssessie

Introductie: Hans Willems, secretaris-generaal FWO

Keynote: Michel Van Baal
Michel van Baal werkte 10 jaar als woordvoerder en hoofd communicatie voor de TU Delft en gaf honderden wetenschappers training in het omgaan met de media. Hij heeft een fascinatie voor populistische communicatiestrategieën en de vraag hoe je daar als wetenschapper mee moet omgaan. In zijn keynote vertelt hij hoe het komt dat de wetenschap in het publieke debat zo vaak de discussie verliest, wat je kunt leren van sprookjes, en waarom het zo cruciaal is dat wetenschappers elkaar steunen. Ook, zelfs vooral, als ze het niet met elkaar eens zijn.

Host: Kim Verhaeghe, Eos wetenschap

Break-out sessies - deel I

1. Wat als… de uitkomst niet is wat je hoopte?

Onderzoeken die positieve resultaten laten zien, en waarvan de bevindingen ook statistisch significant zijn, hebben drie keer meer kans om gepubliceerd te worden. Statistische significantie betekent dat de bevindingen van het onderzoek aantonen dat deze niet op toeval berusten. Met een positief resultaat wordt bedoeld dat het onderzoek uitwijst dat de oorspronkelijke hypothese wordt bevestigd. In dit panelgesprek gaan experten verder in op dit belangrijke onderwerp.

Panelleden:

  • Stefan Gaillard, Radboud Universiteit Nijmegen - medeoprichter van het Journal of Trial and Error
  • Leander Vignero, KU Leuven
  • Inge Van Nieuwerburgh, UGent

Moderator: Kim Verhaeghe, Eos wetenschap

 

2. Misinformatie en vertrouwen in wetenschap

Het vertrouwen van de Vlamingen in de wetenschap blijft stabiel tijdens de coronacrisis. Dat blijkt uit de Wetenschapsbarometer 2021 van het Departement EWI. Zowat 7 op de 10 Vlamingen heeft expliciet vertrouwen in de wetenschap. De helft van de Vlamingen zegt vertrouwen te hebben in wat wetenschappers vertellen. Maar er wordt rond maatschappelijk belangrijke thema’s zoals Corona, kernenergie, klimaatverandering,… ook veel verkeerde informatie verspreid, vooral via de sociale en nieuwe media. In deze sessie geven een aantal experten ter zake een stand van zaken over hun onderzoek hierover.

Sprekers:

  • Marina Tulin, Universiteit van Amsterdam
  • Karolien Poels, Universiteit Antwerpen
  • Koen Peeters & Charlotte Gryseels – Instituut voor Tropische Geneeskunde

Moderator: Gregory Absillis - beleidsmedewerker FWO

Break-out sessies - deel II

1. De waardering van wetenschapscommunicatie

De tijd dat wetenschapscommunicatie alleen het domein was van journalisten en communicatiemedewerkers is voorbij: tegenwoordig zien de meeste onderzoekers wetenschapscommunicatie ook als een onderdeel van hun werk. Het merendeel van dit werk doen ze echter naast een overvolle agenda van onderwijs en onderzoek. Juist in deze tijd, waarin er kritisch naar instituties wordt gekeken, is interactie met de maatschappij belangrijk. In Nederland stelde minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap eind vorig jaar ruim 1 miljoen euro ter beschikking voor een fonds dat moet bijdragen aan erkenning van wetenschapscommunicatie als een volwaardig onderdeel van het takenpakket van wetenschappers. Hoe staat het in Vlaanderen? Dat kom je te weten tijdens dit paneldebat.

Panelleden:

  • Marja van der Putten, KNAW - Pilootproject ‘gewaardeerd’
  • Olivier Boehme, Coördinator cel strategie en beleid FWO
  • Karin Vanderkerken – VLIR - Vicerector onderzoek VUB
  • Damya Laoui, Jonge Academie - VUB
  • Johan Neyts, KU Leuven - Loopbaanprijswinnaar KVAB

Moderator: Kim Verhaeghe, Eos wetenschap

2. Wetenschappers en het publieke debat

Wetenschappers die zich mengen in het publieke debat kunnen rekenen op bedreigingen en scheldpartijen. Deze intimidatie lijkt effect te hebben; meer dan de helft van de ondervraagde wetenschappers heeft weleens afgezien van een publiek optreden uit angst voor negatieve gevolgen. Daarnaast heeft de 'Universiteiten van Nederland' een aantal landelijke maatregelen die voor elke universiteit en medewerker een steun moet zijn.

Sprekers:

  • Willemijn Lamet, beleidsmedewerker integrale veiligheid Universiteiten van Nederland
  • Geert Molenberghs, UHasselt
  • Manuel Sintubin, KU Leuven

Moderator: Kim Barbé, adviseur communicatie FWO

Slotsessie

Lezing: Elke Jeurissen - Expertendatabank

Slotdebat

  • Marja van der Putten, KNAW
  • Damya Laoui, Jonge Academie, VUB
  • Hans Willems, FWO
  • Geert Molenberghs, UHasselt

Host: Kim Verhaeghe, Eos wetenschap

Details

Begin: 19 mei 2022
09:00
Einde: 19 mei 2022
15:30
FWO

Paleis der Academiën, Hertogstraat, Brussel, België

Hertogstraat 1
1000 Brussel Brussels Hoofdstedelijk Gewest
België

Gedetecteerde tijdzone